Franny ve Zooey - J.D. Sallinger

Salinger'ı okuyanlar bilir. Hayali bir "Glass ailesi" yaratmıştır. Bunlarla ilgili kısa hikayeler yayınlamış, daha sonra hepsi biraraya getirilip "9 Öykü" adı altında bir kitap ortaya çıkmış. Salinger, aile bireyleri ile ilgili detaylı olarak iki kitap daha yazmış biri  "Yükseltin Tavan Kirişini Ustalar ve Seymour", diğeri ise "Franny ve Zooey". Salinger ile ilgili, yarattığı bu aile üyelerinin kendi kişiliğinin parçalarını yansıttığı söylenmektedir.

Glass aile 1900 lerin başında yaşayan, dünya savaşlarına tanıklık etmiş, 7 çocukları olan bir aile.
Bu aileden kısaca bahsedeyim:

Les ve Bessie (Anne ve baba): Emekli vodvil oyuncuları. Les Yahudi ve eğlence sektöründe çalışıyor. Bessie ise sürekli çocukları için endişe duyan bir anne, çocuklarının sosyal ortamlara ayak uyduramadıklarını düşünüyor.

Seymour (1917 - 1948): En büyük abi, çok zeki ve 20 sinde Colombia'da profesör olur. Dahi çocuklar radyo programının düzenli konuğu. 1941 de bileklerini keserek intihar girişiminde bulunur. 1942 de evlenir, daha sonra tekrar intihar ederek ölür.

Webb Galagher "Buddy": (1919 - ) "Franny ve Zooey" kitabı ile çoğu öykünün anlatıcısı. Salinger'in ikinci kişiliği olarak düşünülüyor. New York'un kuzeyinde yaşıyor ve köy kadınları okulunda ingilizce öğretiyor. Seymour'la çok yakın arkadaşlıkları var.

Beatrice "Boo Boo": (1920) Evli ve üç çocuklu.

Walter "Walt": (1921 - 1945): Waker'ın ikizi. Amerikan askeri ve 1945'da Japonya'da savaş sırasında ölüyor.

Waker (1921 - ): Katolik bi kilisede peder. Öykülerde onun hakkında yazılan çok fazla detay yok.

Zachary Martin "Zooey" (1929 - ): Aktör, kardeşler arasında en çekicisi. Buddy'e göre en zekileri. Öykülerde annesine karşı çok kibirli ve kaba olarak tasvir edilmekte. Annesine genelde küfür etmekte ve şişko demekte. Seymour ve Body'nin küçük yaşta ona ve Franny'e uzakdoğu mistisizmi empose etmelerinden dolayı insanlardan kaçmakta.

Frances "Franny" (1934 - ): Üniversite öğrencisi ve oyuncu.

Bütün çocuklar çok özel ve "dahi çocuklar" adlı bir radyo yarışma programının konukları.

Gelelim kitaba: Franny ve Zooey

Kitap iki bölümden oluşuyor. İlk bölüm kısa ve "Franny" iken ikincisi "Zooey" başlığında.

İlk bölümde geçen olaylar tahmini 1 saat içinde olup biterken, ikincisi de başka bir mekanda yine yaklaşık 2 saat içinde geçen bir dizi diyalog ve bolca tasvirden oluşmakta.

Hikaye 1955 ylında, 7 kardeşli bir ailenin en küçük ikisi arasında geçiyor, Franny üniversite öğrencisi ağabeyi Zooey ise bir aktör.

İlk bölümde Franny erkek arkadaşı Lane ile buluşur, bir kafede onların konuşmalarına şahit oluruz.

Franny, biraz garip davranır, karamsar ve mutsuz tavırları Lane'in dikkatini çeker, kafede Franny hiçbirşey yemez ve içmez, midesinin rahatsız olduğunu söyleyerek, sık sık tuvalete gider.
Lane, Franny'nin çantasında bir kitap görür ve bunun "Bir Rus Gezgincinin Anıları" olduğunu öğrenir.

Franny, kitapta, aydınlanmayı sağlayan bir yöntem olan İsa Duası'nın sürekli okunmasından bahsedildiğini anlatır, ama Lane fazla ilgilenmez, daha sonra Franny yine kendini kötü hisseder ve bayılır.

İkinci bölümde Franny evdedir, günlerdir inzivada gibi bir haldedir, yemek yemez, kimseyle konuşmaz, halsiz yatar.
Zooey küvette oturmaktadır ve ağabeyinden gelen mektubu okumaktadır. Mektup yoluyla ağabeyini tanırız, daha sonra annesi banyoya gelir ve Franny için endişeli olduğundan bahseder.

Bu bölümde Zooey ile annesinin ilişkilerini öğreniriz. İlerleyen böümde ise Zooey ile Franny'nin konuşmaları sahne olur. Diğer kardeşler hakkında bilgiler ediniriz.

Felsefe ve uzakdoğu dinlerine ilgisi olan büyük kardeşler, Franny ve Zooey'e bu bilgileri küçük yaşta aşılamıştır. Bu yüzden Franny ve Zooey yaşıtlarından erken olgunlaşmış hatta hayata bakışları değişmiştir. Çevrelerindeki insanları küçük görmekte, onların mutluluk ve kaygılarına anlam verememektedirler. Kendilerini başkalarının yanında rahat hissetmezler.

İkinci bölümde Zooey, Franny'nin bu inziva yöntemini sorgulamakta, ve onun hakkında Franny'nin duymak istemeyeceği keskin bir eleştiri yapmakta.

Ben kitabı okurken başta zorlandım, uzun cümleler bolca tasvirler ve konunun konuyu açması, benim odaklanmamı biraz zorlaştırdı, ama daha sonra bu anlatım sistemine alışınca bende merak uyandırmaya başladı. Konu ilerledikçe herkesin bir özeleştiri yapacağı ve pek çok farkındalık yaşayacağını düşünüyorum.

J.D. Salinger hakkında daha fazla bilgi ve en meşhur kitabı "Catcher in the Rye" ile ilgili çok güzel bir yazıyı sevgili Banu, Ajanda'nın Haziran sayısı için hazırlamıştı. Okumak isterseniz lütfen tuklayın.